Wspólny Las 2024
W tym roku po raz czwarty w całej Polsce organizowane są spacery w ramach akcji #WspólnyLas. Bierzemy w nich udział od samego początku, a w tym roku połączyliśmy siły z Road to Nowhere i festiwalem Ethniesy i ruszamy na Górki fordońskie – gorąco zapraszamy w ten piękny zakątek Bydgoszczy, już w najbliższą niedzielę!
Idziemy, by pokazać, że w tkaninie życia wszystko jest ze sobą połączone: lasy, człowiek i klimat stanowią nitki przeplatające się ze sobą i od siebie zależne. Zerwanie jednej z nich, niesie ze sobą utratę pozostałych.
Idziemy mówić o tym, że nie ma dobrego, bezpiecznego, stabilnego klimatu bez (starych) lasów. W lasach skupiają się jak w soczewce wszystkie problemy związane z kryzysem klimatycznym. Zmiany klimatyczne zagrażają funkcjonowaniu lasów, a jednocześnie zachowanie i ochrona ekosystemów leśnych są kluczowe w powstrzymaniu zmian klimatu oraz adaptacji do skutków tych zmian.
Idziemy spojrzeć na trapiące naszą planetę makro-problemy przez pryzmat tego, co „mikro” – miejsc bliskich sercu, ciału i doświadczeniu, przez pryzmat naszych ukochanych lasów i zagajników.
Idziemy, żeby w czasach wielkiej dezintegracji, czerpać z połączenia z dziką przyrodą i sobą nawzajem nadzieję do stawania w obronie naszego jedynego domu-Ziemi.
POSTULATY
- Chcemy leśnictwa, które uwzględnia ich kluczowe znaczenie lasów w mitygacji zmian klimatu i adaptacji do nich.
Lasy, szczególnie te o charakterze naturalnym, spełniają szereg funkcji w przeciwdziałaniu zmianom klimatu i adaptacji do nich: pochłaniają i magazynują dwutlenek węgla, zapobiegają suszy, regulują wilgotność i temperaturę otoczenia, chronią zbocza gór przed gwałtownym spływem wody, a górskie rzeki przed wysychaniem. W efekcie intensywnej gospodarki leśnej dochodzi m.in. do: uwalniania z gleby ogromnych ilości dwutlenku węgla, zaburzenia stosunków wodnych zwiększających zagrożenie lokalnych susz na przemian z podtopieniami, erozji gleby i jej wypłukiwania na obszarach górskich.
- Domagamy się ochrony najlepiej zachowanych i najstarszych lasów oraz drzew o wymiarach pomnikowych.
To właśnie starolasy są kręgosłupem, na którym wspiera się cały leśny ekosystem i który chroni nas przed skutkami zmian klimatu. W starych lasach zmagazynowana jest największa ilość węgla (zarówno w żywej biomasie drzew, martwym drewnie jak i w glebie), a prowadzenie w nich wycinek szczególnie przyczynia się do zmniejszenia ilości węgla związanego w ekosystemach leśnych. Ich ochrona jest spójna z celami Strategii Bioróżnorodności UE. Jest też działaniem niezbędnym w obliczu kryzysu ekologicznego, którego właśnie doświadczamy.
- Oczekujemy dostosowania gospodarki leśnej do presji, jakiej doświadczają ekosystemy lasów w obliczu zmian klimatu.
W wyniku towarzyszących zmianom klimatu susz i ekstremalnych zjawisk pogodowych zmienia się struktura lasów. Wiele gatunków nie wytrzymuje stresu wodnego i wycofuje się ze swych siedlisk. Inne ulegają osłabieniu (a w ekstremalnych przypadkach – także obumieraniu) w wyniku powtarzających się huraganowych wiatrów, pożarów czy nasilonych gradacji owadów. Zarządzanie lasami musi uwzględniać zachowanie różnorodności drzewostanów i ochronę związanych z nimi zasobów wodnych, aby ułatwić im funkcjonowanie w obliczu nowych warunków klimatycznych i nasilających się ekstremów pogodowych.
- Domagamy się wprowadzenia realnej ochrony przyrody w polskich lasach zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).
Gospodarka leśna nie może być usprawiedliwieniem dla niszczenia miejsc, w których mieszkańcy lasu wychowują młode, pożywiają się i odpoczywają. Polska gospodarka leśna jest prowadzona z naruszeniem zasad ochrony przyrody obowiązujących w UE. Oczekujemy jej ponownego objęcia wymogami ścisłej ochrony gatunkowej.
- Oczekujemy uznania przez władze miast kluczowej roli, jaką spełnia przyroda w miastach i na terenach zabudowanych oraz pierwszorzędnego traktowania miejskiej przyrody we wszystkich procesach inwestycyjnych i planistycznych.
Żyjemy w czasach kryzysu, w których każde drzewo i każdy skwer są na wagę złota i nie mogą być traktowane jako nieistotne w porównaniu z planami budowy dróg czy osiedli mieszkaniowych. Przyroda w miastach chroni je przed powodziami, obniża temperaturę w czasie upałów, poprawia jakość powietrza. Zachowanie i pielęgnacja istniejącej zieleni miejskiej oraz tworzenie nowych obszarów zielonych muszą być uwzględniane zarówno w długofalowej strategii samorządów jak w bieżącej praktyce inwestycyjnej i planistycznej.
- Jako obywatelki i obywatele chcemy mieć realny udział w podejmowaniu decyzji o lasach i terenach zielonych.
W związku z tym domagamy się zapewnienia możliwości zaskarżania planów urządzenia lasu przed sądami, a także zwiększenia roli konsultacji społecznych w procesie opracowywania tych dokumentów. Taką możliwość zagwarantował Polkom i Polakom wyrok TSUE z 2 marca 2023 roku i domagamy się jego niezwłocznej realizacji. Oczekujemy także realnego wpływu mieszkanek i mieszkańców na zarządzanie przyrodą w mieście.
SPACER W NIEDZIELĘ 24 MARCA
Grzegorz Gałązka, który poprowadzi spacer pisze tak:
Założyłem sobie aby był dojazd komunikacją miejską, dystans do 10 km max, nie było dla mnie nudno, czyli las w którym dawno nie byłem. A i fajnie jakby gdzieś coś nawiązało do hasła przewodniego festiwalu. Spotykamy się o 10.00 na pętli tramwajowej na Łoskoniu, skąd ruszymy ku drodze leżącej w mocno wciętym wąwozie, która zaprowadzi nas na szczyty i w doliny najwyższych „gór” Mariampola. Tu pierwszy raz, choć nie tak bezkresne, złapiemy te tytułowe krajobrazy. Potem udamy się na Jarużyn Parowy i zajrzymy nad strumień bez nazwy. Potem atakujemy Uroczysko Prodnia. Tam mocniej poczujemy i zobaczymy bezkresny krajobraz. Zejdziemy w dół, a chętni będą mogli odszukać źródeł strumienia stamtąd wypływającego. Po wyjściu z uroczyska i chwili płaskiego znowu czeka nas podejście, podczas którego w pewnym momencie odwrócimy głowy i pożegnamy się z bezkresnym krajobrazem chłonąc go ostatni raz. Po parunastu krokach pod górę dotrzemy do siedliska pachnicy dębowej, chronionego chrząszcza który jest reliktem lasów pierwotnych, ściśle związany ze starymi dziuplastymi drzewami (za wikipedią). I wtedy już udamy się uścielonym liśćmi bukowym lasem do na pętle tramwajową.
Preferowane obuwie z dobrym bieżnikiem. Kto ma kije niech zabierze. Mogą się przydać, szczególnie tym co zdecydują na wszystkie atrakcje.
Spodziewajcie się plus minus 10km. Do tego zrobimy 200-250 m w górę.
Grzegorz Gałązka
Miłośnik regionu, lubiący wycisnąć z otaczającego terenu wszystko co najlepsze. Człowiek, który wolny czas uwielbia spędzać na wyszukiwaniu coraz to bardziej nietypowych zajęć, od rowerowych wypraw po bezdrożach, przez ganianie po chaszczach, nie wspominając o udziale w wielogodzinnych ekstremalnych wyprawach z mapą i kompasem. Autor strony Road to Nowhere.
